امام صادق (ع) فرمودند:

قلب سلیم وسالم را کسی داراست که در وقت ملاقات پروردگار خود ،احدی به غیر او،در آن نباشد.     

                                                                                                                             (اصول کافی،ج3،ص26)

یَا اَیَّهَا النّاس اَنتُمُ الفُقَراء اِلَی اللّه  واللّهُ هُوَ الغَنِیّ  الحَمید.        فاطر/15

ای مردم شما فقیران ونیازمندان به خداوند هستید وخداوند تنها بی نیاز ستوده است.

فقیر به معنای صحیح کلمه، کسی است که ستون فقراتش شکسته وبرای ایستادن بر پای خویش، توان وامکانی ندارد ومانند کسی که دچارقطع نخاع است، قیام وحرکت او جز با کمک دیگری،نامیسّر است.

بنابراین اگر کسی پنداشت که با تلاش خود به علم یا کمال یا مالی دست یافته است هویت خویش را به فراموشی سپرده است . برای گرفتار نشدن به چنین چیزی هر روز باید بگوییم بحول الله تعالی وقوته اقوم واقعد  نه تنها قیام وقعود که در همه شئون زندگی خویش بی استثنا نیازمند حول وقوه الهی هستیم.

منبع: کتاب صورت وسیرت انسان،آقای جوادی آملی]،ص143

مطلق وجود به چهار دسته تقسیم می شود:

1- وجود ناقص : آن است که با تلاش وکوشش بیرونی ، نصاب استعداد را به دست  می آورد وتعالی می یابد. آدمی که سیر کمال را از جسمانیت وطبیعت، آغاز می کند وتا اوج تجرد تام انسانی پیش می رود در آغاز حرکت از چنین وجودی وچنان کمالی برخوردار است.

2- وجود مکتفی : این وجود نیز ناقص است اما نقص خود را با کوشش درونی جبران می کندونصاب استعداد را از درون خویش به دست می آورد وبسیاری از فرشتگان این گونه اند یعنی بی هیچ نیازی به امور خارجی، درون آنان کافی است که نور علم الهی در آن تجلی کند وتعلیم آنان حاصل شود.

3-وجود تمام :وجودی که ترقی در او راه ندارد وآن چه از کمالات که برای او ممکن است از سوی خداوند یک جا به او عطا شده است . این مقام معلوم به مجردات عقلی که بدء وحشر آنان یکسان است مربوط است.

4- وجود فوق تمام :نه تنها تمام کمالات را ذاتا دارا واز همه نقص ها  ذاتا مبرّاست بلکه ایجاد هر کمال ورفع هر نقص در وجود هر موجوددیگر، به برکت اوست وچنین وجود واحدی منحصر در ذات مقدس ربوبی است.

منبع : کتاب صورت وسیرت انسان در قرآن، آیت آللّه جوادی آملی،ص305

اِنَّ الَّذینَ اتَّقَو اِذَا مَسَّهُم طَائفُ مِنَ الشَّیطان تَذَکَّروا فَاِذا هُم مُبصِرون .     اعراف/201

در روایتی در تفسیر عیاشی آمده است که مراد از طائف من الشیطان گناهانی است که انسان قصد انجام آن رامی کند اما با نیروی تقوا متذکر می شود وآن را رها می کند.   (ج8،ص498)

امام صادق (ع) درپاسخ به ابن بصیر درباره این آیه فرمودند: این آیه درباره بنده ای است که تصمیم می گیرد گناهی مرتکب شود ناگهان به یاد خدا می افتد وخودداری می کند.

کافی،ج4،ص230

 امام باقر(ع) فرمودند:  قلبی که درآن دورویی وایمان است پس آن ها طایفه ای بودند در طائف پس اگر هریک از آن ها را در حال نفاق مرگ فرا رسد هلاک شود واگر در حال ایمان مرگش فرا رسد نجات یابد ویک قلبی است که وارونه ومقلوب است ویک قلبی است که مهراست وظلمانی، ویک دلی است که نورانی وصافی است. راوی گوید: گفتم :ازهر چیست؟ فرمود: قلبی است که در آن مثل هیئت چراغ است وآن قلب مومن است  اگر به او عطا شود شکر گوید، واگر او را مبتلا کندصبر نماید واما قلب واژگونه قلب مشرک است اما قلب مطبوع ظلمانی قلب منافق است .

کافی،ج2،کتاب ایمان وکفر،ح2