آیت الله جوادی آملی راه های تکامل انسلن را سه راه می داند:فطرت،کسب وموهبت
فطرت : خداوند علومی رادرون انسان تعبیه فرموده است که آن علوم به وسیله انبیا شکوفا می شود وبسان گنج های نهفته ای با دست پیامبران هویدا می گردد.
کسب : راه کسب همان بوستان علم ومعرفت است که از مراکز علمی می گذرد وبه چشم وگوش ودرس وبحث نیازمند است.
موهبت: راه کرم الهی وفضل خداوندی است که بر پایه مشیت خدای سبحان بر قرار است وبه هرکس که اواراده کند این فضل الهی تعلق می گیرد.(ذلک فضل الله یوتیه من یشاء والله ذوالفضل العظیم. جمعه/4)
منبع: کتاب صورت وسیرت انسان در قرآن،آیت الله جوادی آملی ،ص313