شناخت قرآن
شناخت قرآن برای هر فرد عالم به عنوان یک فرد عالم وبرای هر فرد مومن به عنوان
یک فرد مومن امری ضروری وواجب است اما برای یک عالم انسان شناس وجامعه شناس شناخت قرآن از آن جهت ضروری است که این کتاب در تکوین سرنوشت جوامع اسلامی وبلکه در تکوین سرنوشت بشریت موثر بوده است. نگاهی به تاریخ این نکته را روشن می کند که عملا هیچ کتابی به اندازه قرآن بر روی جوامع بشری وبر زندگی انسان ها تاثیر نگذاشته است وبه همین جهت است که قرآن خودبخود واردحوزه بحث جامعه شناسی می شود وجزء موضوعات مورد بررسی این علم قرار می گیرد معنای این سخن این است که بررسی وتحقیق پیرامون تاریخ جهان در این 14 قرن عموما وشناختن جوامع اسلامی خصوصا ، بدون شناخت قرآن میسر نیست.
واما ضروری بودن شناخت قرآن برای یک مومن مسلمان از آن جهت است که منبع اصلی واساسی دین وایمان واندیشه یک مسلمان از آن جهت است که منبع اصلی واساسی دین وایمان واندیشه یک مسلمان وآن چه که به زندگی او حرارت ومعنی وحرمت وروح می دهد قرآن است.
قرآن مثل بعضی کتاب های مذهبی نیست که یک سلسله مسائل رمز آسا در مورد خدا وخلقت وتکوین مطرح کرده باشد وحد اکثر یک سلسله اندرز های ساده اخلاقی هم ضمیمه کرده باشدوبس، به طوری که مومنین ناچار باشند دستور ها واندیشه ها را از منابع دیگر اخذ کنند. قرآن اصول معتقدات وافکار واندیشه هایی راکه برای یک انسان به عنوان یک موجود با ایمان وصاحب عقیده لازم وضروری است وهم چنین اصول تربیت واخلاق ونظامات اجتماعی وخانوادگی را بیان کرده وتنها توضیح وتفسیر وتشریح واحیانا اجتهاد وتطبیق اصول بر فروع را بر عهده سنت ویا بر عهده اجنهاد گذاشته است این است که استفاده از هر منبع دیگر موقوف به شناخت قبلی قرآن است. قرآن مقیاس ومعیار همه منابع دیگر است ما حدیث وسنت را باید با معیار قرآن بسنجیم تا اگر با قرآن مطابق بود بپذیریم واگر نه نپذیریم.
معتبرترین ومقدس ترین منابع ما بعد از قرآن در حدیث کتب اربعه است یعنی کافی ،من لایحضره الفقیه ،تهذیب، استبصار ودر خطب نهجالبلاغه ودر ادعیه صحیفه سجادیه است اما همه این ها فرع بر قرآنند وبه اندازه قرآن قطعیت صدور ندارند یعنی حدیث کافی آن قدر می تواند معتبر باشد که با قرآن منطبق باشد وبا تعلیمات آن جور درآید واختلاف نداشته باشد. رسول اکرم (ص) وائمه اطهار(ع) فرمودند احادیث ما را بر قرآن عرضه بدارید اگر بر قرآن منطبق نبود بدانید که ساختگی وجعلی است وآن را بر ما بسته اند ما چیزی خلاف قرآن نمی گوئیم
اصالت های سه گانه قرآن
مطالعه پیرامون قرآن ما را با اصالت های سه گانه این کتاب آشنا می کند .اولین اصالت قرآن اصالت انتساب است یعنی این که بدون شبهه وبدون این که نیازی به پی جویی های نسخه های قدیمی باشد روشن است که آن چه امروز به نام قرآن مجید تلاوت می شود عین همان کتابی است که آورنده آن حضرت محمد (ص) به جهان عرضه کرده است. اصالت دوم اصالت مطالب استبه این معنی که معا رف قرآن التقاطی واقتباسی نیست بلکه ابتکاری است تحقیق در این زمینه وظیفه شناخت تحلیلی است اصالت سوم اصالت الهی قرآن است. یعنی این که این معارف از افق ماوراء ذهن وفکر حضرت رسول (ص) به ایشان افاضه شده است ئایشان صرفا حامل این وحی واین پیام بوده اند واین نتیجه ای است که از شناخت ریشه ای قرآن بدست می آید.
منبع: کتاب آشنایی با قرآن استاد مرتضی مطهری ،ص12-8