گزارشی کوتاه از تفسیر امام حسن عسکری(ع) است که عبدالحسین طالعی سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه در اختیار ما قرار داده است.
«دو مسافر شیعه امامی از دیار استرآباد(شمال ایران) ـ در زمانی که بیشتر اهل آن دیار، زیدی بودند ـ از ستم برخی از اهالی استرآباد به امامشان امام عسکری سلام الله علیه پناه بردند. حضرتش آنها را پذیرا شد.
دو مسافر نگران حال خانواده‌هایشان بودند. امام عسکری(ع) فرمود: اگر خبر به شما برسد که خانواده‌هایتان در امن و سلامت هستند، آیا حاضرید در اینجا بمانید و بخشی از علمی در تفسیر قرآن را که خداوند به ما آموخته به شما بیاموزم؟ پاسخ مثبت دادند. پیکی رسید و خبر سلامت بستگانشان را آورد. یوسف بن محمد بن زیاد و علی بن محمد بن سنان هفت سال در سامرّا ماندند و درس‌های تفسیر امامشان را شنیدند و نوشتند.
بدین سان تفسیری شکل گرفت که به تفسیر امام حسن عسکری سلام الله علیه مشهور شد.
نسخه‌های موجود از این تفسیر، آیات آغازین قرآن تا آیه ۲۱۰ بقره و آیه ۲۸۲ بقره را در بر دارد. تفسیر آیات، غالباً با نقل اخباری از رسول خدا(ص)، حضرت زهرا(س) و ائمه هدی علیهم السلام همراه است. گاهی به اختصار و گاه به تفصیل.
نزدیک به ۳۸۰ حدیث ذیل آیات آمده است. برخی از این احادیث، شکل داستانی دارد و در آنها به اخباری از امت‌های پیشین اشاره می‌شود. آموزه‌های تربیتی، اخلاقی و عقایدی در این روایات موج می‌زند.
به این امید که مناسبت میلاد گرامی حجت یازدهم سلام‌الله علیه نقطه عطفی برای توجه افزون‌تر از پیش به این معدن نورانی آسمانی باشد. میلاد حجت یازدهم بر فرزند و وارث آن گرامی، حضرت حجت‌بن الحسن عجل الله تعالی فرجه و دوستداران و منتظرانش مبارک باد.»