پرسش 46

  خط و اعراب قرآن در قرن های اول چگونه بود؟

 قرآن مجید در زمان پیغمبر اکرم (ص) وقرن های اول ودوم با خط کوفی استنساخ می شد وابهام خط کوفی پیدایش سازمان حفظ و روایت وقرائت را ایجاب می کرد در عین حال اشکال ابهام کلیت وعموم حل نمی شد وتنها حفاظ وروات بودند که تلفظ صحیح قرآن را آشنا بودند وبرای هر کسی که مصحف را باز می کرد ومی خواست تلاوت نماید قرائت صحیح آسان نبود.

از این رو در اواخر قرن اول هجری ابوالاسوددئلی از اصحاب علی (ع) به راهنمایی آن حضرت دستور زبان عربی را که نوشته بود به امر عبدالملک خلیفه اموی نقطه گذاری حروف را بنا گذاشت وبه این ترتیب ابهام خط تا اندازه ای رفع شد.

ولی باز مشکل ابهام فی الجمله حل می شد نه بالجمله تااین که خلیل بن احمد نحوی معروف که واضع علم عروض بود اشکالی برای کیفیات تلفظ حروف وضع کرد: مد، تشدید، فتحه، کسره، ضمه،سکون، تنوین، منضم به یکی از حرکات سه گانه، روم، اشمال وبه این نحو ابهام تلفظ رفع شد.

وپیش از آن مدتی با نقطه به حرکت های حروف اشاره می شد به جای فتحه بالای حرف در اولش نقطه می گذاشتند وبه جای کسره زیر حرف در اول وبه جای ضمه بالای حرف طرف آخرش واین روش گاهی موجب مزید ابهام می شد. 

   منبع:کتاب قرآن در اسلام از دیدگاه تشیع علامه محمد حسین طباطبایی ،ص148