کارگاه علوم ومعارف قرآن12

شیوه های قرآن در بررسی مسئله معاد

قرآن کریم در مسئله معاد و بحث با منکران شیوه های گوناگونی را بکار گرفته است از یک سو منکران را خلع سلاح می کند و از سوی دیگر شبهات را دفع می کند و از سوی دیگر نمونه های از زنده شدن مردگان را در همین جهان ارائه می دهد و سرانجام برهان بر ضرورت معاد می آورد.

1-    خلع سلاح:

انشقاق / 14: انه ظن ان لن یحور : انسان گمان می کند که باز نمی گردد.

صافات / 16: ء اذامتنا و کنا ترابا و عظاما ء انا لمبعثون : آیا چون مردیم و خاک شدیم دوباره زنده می شویم؟

2-    دفع شبهات:

شبهه ممکن است در این جا پیدا شود که بدن متلاشی شده و خاک شده دیگر قابلیت زنده شدن را ندارد. برای رفع این شبهه خداوند بیاناتی دارد. خداوند اشاره به زنده شدن گیاهان دارد: اعراف / 57: خداست که باد را پیشاپیش رحمتش(باران) فرستاد تا آنگاه که بادها ابرهای سنگین را با خود بردارند و می رانیم این ابرها را به سرزمین مرده و با آن ابر آب را می باریم و با آن هرگونه ثمری را می رویانیم، مردگان را نیز همین گونه زنده می سازیم باشد که پند گیرید.

شبهه دیگر اینکه چون روح بخواهد به بدن برگردد خدا از کجا می داند که کدام روح از آن کدام بدن است. شبهه آنان در مورد علم خداوند است در حالی که قرآن بیان می کند که خداوند نه گمراه می شود و نه فراموش می کند( طه / 51 و 52)

3-    اثبات معاد:

سوره ص آیه 28 می فرماید: آیا ما آنان را که ایمان دارند و کارهای شایسته می کنند مانند فساد کنندگان در زمین قرار می دهیم یا پرهیزگاران را با تبهکاران یکی می دانیم؟ پس عدل الهی اقتضا می کند که جهان دیگری باشد تا هر یک به نتیجه عمل خود برسند.